Onschuldig bloedverlies

Tijdens de eerste maanden van je zwangerschap kan je overvallen worden door bloedverlies, zonder dat dit betekent dat je een miskraam krijgt. Natuurlijk schrik je daarvan, maar het is goed je te realiseren dat het erbij kan horen. Je maakt je ongerust en we willen je op het hart drukken om altijd even contact met ons op te nemen, zodat we samen met jullie kunnen kijken of we iets moeten of kunnen doen en je hopelijk gerust te kunnen stellen.

In de volgende situaties is er geen sprake van een miskraam, maar van onschuldig bloedverlies.

Innestelingsbloeding

Door het ingroeien van het vruchtje in het baarmoederslijmvlies kan er een bloeding optreden. Dit gebeurt meestal tussen de vierde en zesde week van je zwangerschap.

Contactbloeding

Zodra je zwanger bent is de baarmoedermond extra gevoelig. De baarmoedermond bevindt zich in de vagina. Door mechanische druk kunnen deze cellen snel gaan bloeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren na gemeenschap (vrijen), persen (bij moeizame ontlasting), lichamelijke belasting en/of veel hoesten, niezen of braken.

Aambeien

Als je aambeien hebt kan het bloedverlies hiervan afkomstig zijn.

Onbekende oorzaak

Soms heeft iemand bloedingen zonder dat de zwangerschap in gevaar is en kan er geen duidelijke oorzaak voor gevonden worden. Bij onderzoek met een speculum (eendenbek) blijkt er sprake te zijn van een baarmoedermond, die bij de minste aanraking wat bloedverlies laat zien. Dat noemt men een erosieve portio.

Dus: Indien er sprake is van bloedverlies in de zwangerschap is het belangrijk ons hiervan op de hoogte te stellen!

Een miskraam

Soms blijkt het helaas toch mis te zijn en eindigt je zwangerschap wel in een miskraam. Natuurlijk is dat een hele verdrietige gebeurtenis. Het is goed om te weten hoe een miskraam kan verlopen en om te weten dat we er ook op deze verdrietige momenten graag voor jullie willen zijn.

Wat is een miskraam

Een miskraam is het verlies van een niet-levensvatbare vrucht. Een miskraam in de eerste twee tot drie maanden van de zwangerschap noemt men een vroege miskraam. Meestal is vaginaal bloedverlies een van de eerste verschijnselen, we spreken in deze situatie van een dreigende miskraam. Slechts in de helft van die situaties treedt werkelijk een miskraam op; in de overige gevallen heeft het bloedverlies een andere (soms onbekende) oorzaak (zie boven). De medische term voor een miskraam is spontane abortus. Vroege miskramen (voor 12 weken) komen betrekkelijk vaak voor, namelijk bij één op de tien zwangerschappen (10%). Soms wordt er ook tijdens een vroege- of termijnecho geconstateerd dat het hartje niet meer klopt, zonder dat er bloedverlies optreedt. Dit noemt men een missed abortion.

Symptomen

Het kan zijn dat je lichaam aangeeft dat je een miskraam gaat krijgen door bloedverlies en/ buikpijn. Het kan ook zijn dat je lichaam dit niet aangeeft, er geen aanwijzingen zijn dat het mis zou gaan en dat we er dus tijdens een echo achter komen.

Oorzaak

Een miskraam kan verschillende oorzaken hebben. De oorzaak van een vroege miskraam is meestal een aanlegstoornis. Het vruchtje is niet in orde en de natuur vindt als het ware een logische oplossing: het groeit niet verder en het lichaam stoot het af.
Na het doormaken van een miskraam kan er vaak geen precieze oorzaak worden gegeven, wat heel frustrerend kan zijn. Je wilt graag weten wat de oorzaak is, zodat je het kunt proberen te voorkomen. Maar helaas werkt het zo niet.
Het is goed om te weten dat een miskraam niet ontstaat door lichamelijke inspanning zoals: sporten, vallen en vrijen.

Echoscopie bij bloedverlies

Door middel van een echoscopisch onderzoek kan worden vastgesteld of de zwangerschap, op het moment van de echo, intact is. Als het hartje klopt is de kans op een miskraam klein, maar niet uitgesloten.
Echoscopisch onderzoek verandert niets aan de uitkomst van de zwangerschap. Een miskraam is, hoe verdrietig ook, een veel voorkomend en ook natuurlijk verschijnsel.
Medisch onderzoek en behandeling lijken wel een bepaalde zekerheid te bieden, maar doen dat zeker niet altijd.

Vanaf 6,5 weken zwangerschap kan er via de echo een kloppend hartje worden gezien. Voor die tijd heeft echoscopie dus geen meerwaarde. Indien er sprake is van een dreigende miskraam zullen wij, indien gewenst en mogelijk (i.v.m. je zwangerschapsduur) een echo regelen.

Wat te doen na vaststelling van een miskraam?

Een behandeling (medicijnen, bedrust, stoppen met werken) om een miskraam tegen te gaan is zinloos. Je kunt het hiermee niet voorkomen. Hoewel er geen behandeling mogelijk is, bestaat er wel een keuze tussen manieren waarop de miskraam kan plaatsvinden:

• Afwachten tot de miskraam spontaan optreedt (thuis)
• Medisch ingrijpen middels medicijnen of curettage (ziekenhuis)

De keuze die je maakt is een kwestie van persoonlijke voorkeur. Alle benaderingen hebben voor- en nadelen. We beschrijven ze hieronder, en je kunt ze ook met ons en/of de gynaecoloog bepreken. Je bepaalt zelf wat het beste bij je past. Ook is er altijd een tussenoplossing mogelijk, zoals een tijdje afwachten, en als het te lang duurt alsnog verwezen worden naar het ziekenhuis voor medisch ingrijpen.

Afwachten

Bloedverlies in de tweede of derde maand van de zwangerschap is vaak het eerste teken van een miskraam. Meestal komt een miskraam na dit eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang, maar soms duurt dit nog een week of zelfs een paar weken.

Beloop

Geleidelijk ontstaat krampende pijn in de baarmoeder en neemt het bloedverlies toe, zoals bij een zeer hevige menstruatie. In de loop van enkele uren wordt de vruchtzak uit de baarmoeder gedreven, de miskraam heeft plaatsgevonden. Afhankelijk van de zwangerschapsduur waarop de miskraam plaatsvindt, kun je de vruchtzak herkennen. De vruchtzak is te herkenbaar als een met vocht gevuld blaasje met een vliezig omhulsel dat gedeeltelijk met roze vlokken is bekleed. Vaak komen er ook bloedstolsels vrij, die meer donkerrood en glad zijn. De pijn verdwijnt vrijwel direct na een miskraam die normaal verloopt. Het bloedverlies vermindert snel en is vergelijkbaar met de laatste dagen van een menstruatie.

Veel vrouwen geven de voorkeur aan afwachten, omdat een spontane miskraam de natuurlijke gang van zaken is. Zij willen hun verdriet om het verlies van een gewenste zwangerschap thuis beleven. Een voordeel is dat eventuele (zeldzame) complicaties ten gevolge van een curettage worden vermeden. Sommige vrouwen vinden echter dat het afwachten veel onzekerheid oplevert en het normale leven verstoort, terwijl zij soms ook nog zwangerschapsklachten hebben. Een ander nadeel is dat er een kleine kans bestaat dat de zwangerschap niet in zijn geheel naar buiten komt. Het bloedverlies blijft dan aanhouden. In dat geval moet dan alsnog een curettage plaatsvinden.

Als je besluit om een spontane miskraam af te wachten, is het verstandig te bedenken hoe lang je wilt afwachten en dit met ons te bespreken. Afwachten kan medisch gezien geen kwaad en heeft geen gevolgen voor een nieuwe zwangerschap. Wel is het soms emotioneel zwaar. Een medische noodzaak tot een curettage is er alleen in het geval van een incomplete miskraam. En het is goed om te beseffen dat na het besluit om naar het ziekenhuis te gaan, je daar vaak niet meteen terecht kunt en niet meteen gecuretteerd kunt worden.

Medicijnen (Misoprostol)

Als een miskraam niet vanzelf op gang komt is, kan dit met Misoprostol opgewekt worden. Hiermee kan vaak een curettage worden voorkomen. Je kunt deze behandeling thuis ondergaan.

Bij 90% wordt met behulp van Misoprostol de miskraam op gang gebracht. Bij een gedeelte hiervan (ongeveer 10 %) moet alsnog een curettage verricht worden in verband met achtergebleven resten van de zwangerschap. Bij 10 % heeft de Misoprostol helemaal geen effect.

Curettage

Een curettage is lichamelijk gezien een kleine ingreep, maar kan wel een grote impact hebben. De curettage vindt plaats in de operatiekamer. De gynaecoloog zuigt de baarmoederholte via de vagina door een dun slangetje leeg of maakt deze met een curette (een soort lepeltje) schoon.
De ingreep duurt ongeveer 5-10 minuten en gebeurt in de meeste ziekenhuizen in dagbehandeling. Vaak geeft men een korte narcose; je merkt dan niets van de ingreep. In sommige ziekenhuizen is het mogelijk te kiezen voor een plaatselijke verdoving: via de vagina verdooft de gynaecoloog de baarmoedermond met een paar injecties. Vaak krijg je ook een rustgevend middel. Je bent hierdoor wat slaperig en suf tijdens de ingreep. Je voelt wel wat pijn, maar deze is over het algemeen goed te verdragen als de ingreep kort duurt. Als je gezond bent, is een curettage een ingreep met een zeer klein risico op complicaties.

Er zijn geen gevolgen voor een volgende zwangerschap. Een zeldzaam voorkomende complicatie is het syndroom van Asherman: hierbij ontstaan verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder. De gynaecoloog moet deze door middel van een operatie weghalen.

Een enkele keer komt een perforatie voor: het dunne slangetje of de curette gaat dan per ongeluk door de wand van de baarmoeder heen. Meestal heeft dit geen gevolgen, maar soms adviseert men extra observatie in het ziekenhuis.

Een laatste complicatie is een incomplete curettage, waarbij een rest van de miskraam achterblijft. Het bloedverlies blijft dan meestal aanhouden. De rest van het zwangerschapsweefsel kan alsnog spontaan naar buiten komen. Soms is het noodzakelijk hiervoor medicijnen te gebruiken of is een tweede curettage noodzakelijk.

Vrouwen die kiezen voor een curettage noemen vaak als argument dat zij het vervelend vinden met een niet-levensvatbare vrucht rond te lopen. Ook het afwachten en de onzekerheid over het tijdstip van de miskraam wegen soms zwaar. Een curettage heeft het voordeel dat aan deze negatieve gevoelens een eind komt. Het verdriet over de miskraam zelf moet dan nog wel verwerkt worden. De ervaring leert dat het voor het verwerkingsproces goed is niet te snel in te grijpen.

Contact opnemen

Neem bij bloedverlies altijd contact met ons op. Afhankelijk van de situatie en jullie wensen zullen we het spontane beloop afwachten of aanvullend onderzoek (laten) verrichten.

Wanneer een (dreigende) miskraam is vastgesteld hebben we regelmatig contact. Weet dat je ons altijd mag bellen met vragen of onzekerheden.

Neem bij onderstaande situaties altijd contact met ons op:

• Hevig bloedverlies (langdurig veel meer dan een forse menstruatie)
• Sterretjes zien of flauwvallen
• Koorts (>38 graden Celsius) tijdens of kort na de miskraam
• Aanhoudende klachten na spontane miskraam of curettage
• Ongerustheid

Opnieuw zwanger worden
Als je opnieuw zwanger wilt worden, is het verstandig zo gezond mogelijk te leven. Dat betekent gezond en gevarieerd eten, niet overmatig drinken, niet roken en geen medicijnen innemen zonder voorschrift van de huisarts.

Het is niet mogelijk een miskraam met zekerheid te voorkomen, ook als je je aan deze regels houdt. Voor elke vrouw die (opnieuw) zwanger wil worden, luidt het advies om dagelijks een tablet foliumzuur van 0,4 mg of multivitamines speciaal voor de zwangerschap te gebruiken. Mocht je voorafgaand aan de miskraam geen foliumzuur gebruikt hebben, dan hoef je je daar niet schuldig over te voelen. Foliumzuur vermindert niet de kans op een miskraam, maar wel de kans op een kind met een open rug.

Omdat een volgende zwangerschap erg spannend zal zijn, kom je zeker in aanmerking voor een vroege echo rond 6-8 weken zwangerschap.